Αποταμίευση - Επένδυση 16.12.2015

Προβληματίζουν οι διεθνείς έρευνες για το επίπεδο των οικονομικών γνώσεων

Πόσο καλά γνωρίζουμε απλές οικονομικές συναλλαγές που κάθε μέρα ακούμε γύρω μας και πολλές από αυτές καλούμαστε να τις πραγματοποιήσουμε;

Σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατων ερευνών διακεκριμένων ινστιτούτων και οργανισμών, τα ποσοστά του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού εντοπίζονται εξαιρετικά υψηλά παγκοσμίως, αναδεικνύοντας έτσι ένα απ’ τα πιο σημαντικά προβλήματα και προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τον 21ο αιώνα.

“Όταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν κρίσιμα οικονομικά ζητήματα και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις για τη ζωή τους σε τομείς όπως η στέγαση, η εκπαίδευση και ο προσωπικός τους προϋπολογισμός, στην πραγματικότητα βρίσκουν εμπόδια με αποτέλεσμα να αποκλείονται απ’ το ίδιο το οικονομικό σύστημα στο οποίο ζουν”.

Με αυτά τα λόγια, συμπυκνώνεται το πόρισμα της Παγκόσμιας Έρευνας Οικονομικής Παιδείας που πραγματοποίησε το 2014 η Υπηρεσία Αξιολόγησης της Standard & Poors σε πάνω από 150.000 ενήλικες σε 148 χώρες.

Σύμφωνα με την έρευνα, δύο στους τρεις ενήλικες παγκοσμίως, είναι οικονομικά αναλφάβητοι!

Οι ερωτηθέντες που συμμετείχαν, καλούνταν να δοκιμάσουν τις γνώσεις τους σε τέσσερεις βασικές οικονομικές έννοιες, ανάμεσα στις οποίες ο πληθωρισμός και τα επιτόκια.

Τα υψηλότερα ποσοστά χρηματοοικονομικών γνώσεων σημειώνονται στις σκανδιναβικές χώρες με τη Νορβηγία, τη Δανία και τη Σουηδία να βρίσκονται στο 71%. Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά σημειώνονται για χώρες όπως το Ισραήλ (68%), ο Καναδάς (68%), το Ηνωμένο Βασίλειο (67%), η Ολλανδία (66%) και τη Γερμανία (66%). Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά οικονομικών γνώσεων σημειώνονται στην Υεμένη (13%) και το Αφγανιστάν (14%).

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15, το ποσοστό των ενηλίκων που έχουν βασικές οικονομικές γνώσεις βρίσκεται στο 55%, ενώ για την ΕΕ των 28 κρατών - μελών ο αντίστοιχος δείκτης μετατοπίζεται στο 41%. Φυσικά, το ποσοστό αυτό μειώνεται  περαιτέρω σε μεγαλύτερη κλίμακα, αφού διαμορφώνεται στο 33% παγκοσμίως.

Η Ελλάδα, με τη σειρά της, βρίσκεται στην 30η θέση παγκοσμίως, με τους ενήλικες που είναι επαρκώς καταρτισμένοι σε στοιχειώδη οικονομικά θέματα, να αγγίζουν το 42%. Παράλληλα, ένα άλλο αρκετά ενδιαφέρον εύρημα σχετικά με τη χώρα μας, είναι ότι μόλις το 9% των ενηλίκων αποταμιεύουν ώστε να έχουν κάποιο κεφάλαιο στο μέλλον ή όταν συνταξιοδοτηθούν.

Στην άλλη μεριά του Ατλαντικού ωκεανού, οι ΗΠΑ κατέχουν τη 14η θέση παγκοσμίως στο δείκτη της οικονομικής παιδείας, με το 57% των ενηλίκων να κρίνεται ότι διαθέτει επαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις. Παρόλα αυτά σύμφωνα με την έρευνα, οι ενήλικες Αμερικανοί, έχουν μια σχετική αδυναμία στην κατανόηση του ανατοκισμού.

Οι νέοι - αξιολόγηση του ΟΟΣΑ

Σύμφωνα με το τεστ χρηματοοικονομικών γνώσεων που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Προγράμματος Αξιολόγησης Μαθητών του ΟΟΣΑ και δημοσιοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2014, οι περισσότεροι νέοι εμφανίζονται να συγχέουν πολλά ζητήματα όσον αφορά στη διαχείριση των χρημάτων.

Περίπου ένας στους επτά μαθητές απ’ τις 18 χώρες που έλαβαν μέρος στη συγκεκριμένη διεθνή αξιολόγηση, δεν είναι σε θέση να πάρει ακόμη και απλές καθημερινές αποφάσεις σχετικά με τις  οικονομικές δαπάνες, ενώ μόνο ένας στους δέκα είναι σε θέση να μπορεί να λύσει περίπλοκα χρηματοοικονομικά καθήκοντα.

Στο τεστ συμμετείχαν περίπου 29.000 νέοι ηλικίας 15 ετών, και στόχος ήταν η αξιολόγηση γνώσεων και δεξιοτήτων των εφήβων στην αντιμετώπιση οικονομικών θεμάτων, όπως η κατανόηση ενός λογαριασμού τραπέζης, το μακροπρόθεσμο κόστος ενός δανείου ή το πώς λειτουργεί η ασφάλιση.

Οι συνταξιούχοι

Την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ, μόλις το 20% των συνταξιούχων “περνούν” τη βάση στην έρευνα που πραγματοποίησε το Αμερικανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Υπηρεσιών σχετικά με το κατά πόσο ξέρουν να αυξήσουν το εισόδημά τους κατά την συνταξιοδότηση.

Όπως σημειώνεται στο πόρισμα της έρευνας, “στην πραγματικότητα, η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων ηλικίας 60 έως 75 με περιουσιακά στοιχεία τουλάχιστον 100.000 δολαρίων, δεν έχουν τις γνώσεις που χρειάζονται για μια οικονομικά ασφαλή συνταξιοδότηση ιδιαίτερα σε τομείς όπως το προσδόκιμο ζωής, η κοινωνική ασφάλιση, οι μακροπρόθεσμες ανάγκες φροντίδας και ο επενδυτικός κίνδυνος”.