Βγάλτε έξω τα παιδιά να παίξουν. Χειμώνα – καλοκαίρι

Όταν αναφερόμαστε στη σωστή ανατροφή των παιδιών συνήθως εννοούμε τη διατροφή, την άθληση και την εκπαίδευση τους. Το παιχνίδι όμως διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο, ειδικά όταν γίνεται σε εξωτερικούς χώρους.

Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί πόσο χρόνο περνάνε σήμερα τα παιδιά παίζοντας έξω από το σπίτι, σε κήπους, αυλές και παιδικές χαρές, σε σχέση με το πόσο χρόνο περνάνε μέσα, μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή και της τηλεόρασης; Το ποσοστό είναι δυσανάλογο και συχνά επηρεάζει ακόμη και το πώς αντιδρούν τα παιδιά κατά τις οικογενειακές εξόδους, όταν αντί για την παρέα συνομηλίκων τους αναζητούν το κινητό ή το tablet, προκειμένου να παρακολουθήσουν κινούμενα σχέδια ή να παίξουν παιχνίδια. Την εικόνα αυτή συναντάμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, ακόμη και από παιδιά νηπιακής ηλικίας. Και ενώ μπορεί κάποιος να θέσει το θέμα της ασφάλειας που δίνει ο εσωτερικός χώρος σε σχέση με τον εξωτερικό, ειδικά όταν πρόκειται για μικρά παιδιά, υπάρχουν κάποια πολύ σημαντικά οφέλη για να παρακινήσετε το παιδί να παίζει έξω.

1. Δυναμώνει το ανοσοποιητικό και κάνει τα παιδιά πιο χαρούμενα: όταν ο καιρός κρυώνει και η μέρα μικραίνει, οι περισσότεροι γονείς και πολλοί εκπαιδευτικοί προτιμούν το παιδί να μένει μέσα για να παίξει. Υπάρχει ακόμα και η παγιωμένη, παλιά πεποίθηση ότι « το κρύο κάνει τα παιδιά να αρρωσταίνουν». Κι όμως η σύγχρονη έρευνα αποδεικνύει, ότι τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο και παίζουν περισσότερο έξω, είναι περισσότερο υγιή από τους συνομιλήκους τους που δεν βγαίνουν έξω.  Το εξωτερικό φως διεγείρει τον επιγονώδη αδένα -το τμήμα του εγκεφάλου που συμβάλει στη διατήρηση του δυνατού ανοσοποιητικού συστήματος και να μας κάνει να αισθανόμαστε πιο ευτυχισμένοι. Η έκθεση στον ήλιο βοηθάει επίσης και στη σύνθεση βιταμίνης D (γνωστή και ως “βιταμίνη του ήλιου”), που παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές διεργασίες του οργανισμού, μεταξύ των οποίων η καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και η ανάπτυξη των οστών. (Harvard Health Blog, “6 reasons children need to play outside”, www.health.harvard.edu).

2. Βελτιώνει τις αισθητηριακές ικανότητες: Τα παιδιά που παίζουν έξω συχνά έχουν καλύτερη μακρινή όραση από εκείνα που παίζουν πάντα σε κλειστούς, εσωτερικούς χώρους. Επιπλέον, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας χρησιμοποιούν και τις 5 αισθήσεις τους -όραση, αφή, όσφρηση, ακοή και γεύση- για να μάθουν νέα πράγματα. Από την άλλη, τα παιδιά που είναι κολλημένα στην τηλεόραση και σε άλλες ηλεκτρονικές συσκευές τείνουν να χρησιμοποιούν μόνο δύο αισθήσεις, την ακοή και την όραση και αυτό, επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη της αντιληπτικής τους ικανότητας.

3. Βοηθάει τα παιδιά να μένουν συγκεντρωμένα για περισσότερο: Τα παιδιά που παίζουν σε υπαίθριους χώρους είναι συχνά πιο περίεργα και είναι πιο πιθανό να ασχοληθούν με μία εργασία για περισσότερο χρόνο. Στον αντίποδα, τα παιδιά που περνούν περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους κάνοντας δραστηριότητες που δεν απαιτούν τόσο τη δική τους συμμετοχή για να ολοκληρωθούν, δείχνουν μικρότερη ικανότητα να ξεκινήσουν τα ίδια ή να συμμετέχουν σε νέες δραστηριότητες. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής / υπερκινητικότητας, που περνούν αρκετό χρόνο έξω παρουσιάζουν λιγότερα συμπτώματα. (Sanford Health, “Top 5 benefits of children playing outside”, news.sanfordhealth.org) 

4. Αναπτύσσουν δεξιότητες χρήσιμες για όλη τους τη ζωή: Το παιχνίδι στους εξωτερικούς χώρους μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τα παιδιά να μάθουν:

• να σχεδιάζουν
• να ιεραρχούν
• να διαπραγματεύονται
• να λύνουν προβλήματα
• να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα
• να μην φοβούνται να παίρνουν ρίσκα
• αλλά και να είναι δημιουργικά χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους. 

5. Είναι διασκεδαστική και αποτελεσματική μορφή άσκησης: Οι εξωτερικοί χώροι προσφέρουν στα παιδιά το ιδανικό περιβάλλον για τρέξιμο, άλματα, παιχνίδι με μπάλα, ποδηλασία, ανύψωση και μεταφορά αντικειμένων. Όλες αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν κινητικές δεξιότητες που βελτιώνονται με την εξάσκηση. Με άλλα λόγια, όταν τα παιδιά παίζουν έξω: 

• κάνουν αερόβια άσκηση
• δυναμώνουν τα οστά και τους μύες τους
• αποκτούν δεξιότητες
• ενώ την ίδια στιγμή καίνε περισσότερες θερμίδες άρα είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν παχυσαρκία. 

Το καλύτερο; Όλα αυτά γίνονται με τρόπο πραγματικά απολαυστικό και διασκεδαστικό για τα ίδια.

6. Συμβάλει στη γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: Το υπαίθριο παιχνίδι, που δεν βασίζεται σε συγκεκριμένους κανόνες, μαθαίνει στα παιδιά πώς να ακολουθούν μια σειρά, να μοιράζονται και να αναπτύσσουν καλή συμπεριφορά. Τα παιδιά που παίζουν έξω μπορεί να γίνουν πιο εφευρετικά και έχουν την τάση να εξερευνούν και να θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον κόσμο γύρω τους, βασιζόμενα στις δικές τους δεξιότητες. Παράλληλα, καθώς παίζουν με τα αδέρφια και τους φίλους τους, βελτιώνουν τις επικοινωνιακές και οργανωτικές τους ικανότητες, μαθαίνουν την αξία της συνεργασίας και πώς πρέπει να συμπεριφέρονται στους άλλους.

7. Αναπτύσσουν περιβαλλοντική συνείδηση: Η επαφή με τη φύση και τις αλλαγές που συμβαίνουν ανάλογα με την κάθε εποχή, παρέχουν στα παιδιά νέες εμπειρίες και ευκαιρίες μάθησης, όπως για τον κύκλο ζωής των φυτών Ένα επιπλέον όφελος, είναι ότι κάθε παιδί που δένεται με τη φύση είναι ένας αυριανός ενήλικας που σέβεται και θέλει να προστατεύει το περιβάλλον. (Montessori Academy, “The Importance of Outdoor Play in Winter”, montessoriacademy.com.au).

❄️ Το παιχνίδι σε υπαίθριους χώρους κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να έχει «δαιμονοποιηθεί», από γενιές ανήσυχων γονιών που φοβούνται τα κρυολογήματα και τη γρίπη, ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί ότι έχει περισσότερες θετικές παρά αρνητικές συνέπειες.  

Γιατί, λοιπόν, είναι καλό για τα παιδιά να παίζουν στην ύπαιθρο και τον χειμώνα;

• Καταρχάς, αναπνέουν καθαρό αέρα και τίποτα δεν είναι πιο αναζωογονητικό από μια βαθιά ανάσα κρύου, χειμωνιάτικου αέρα πριν ξεκινήσετε τα υπαίθρια παιχνίδια.
• Στα συν και ότι στον φρέσκο, υπαίθριο αέρα μειώνεται η πιθανότητα εξάπλωσης μιας λοίμωξης. Άλλωστε, όπως αναφέραμε παραπάνω, το παιχνίδι έξω βοηθάει στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και αυτό ισχύει ανεξαρτήτως εποχής.
• Ένας ακόμη σημαντικός λόγος για να παίζουν τα παιδιά έξω και τον χειμώνα, είναι ότι καθώς το παιχνίδι αποτελεί μια καλή μορφή άσκησης καλό είναι να μην υπάρχουν παρατεταμένοι περίοδοι αποχής, αφού αυτή η αδράνεια δεν βοηθάει τη σωστή ανάπτυξη των μυών, ενώ την ίδια στιγμή τα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να εκτονώνουν και την ενέργεια τους.
• Ακόμη και το χιόνι μπορεί να αποδειχθεί σύμμαχος (!) μιας και κάτι απλό όπως το να φτιάξει το παιδί έναν χιονάνθρωπο απαιτεί να χρησιμοποιήσει την φαντασία του αλλά και να βρει τρόπους επίλυσης προβλημάτων -όπως πώς θα φτιάξει μεγάλες μπάλες και θα τις ισορροπήσει τη μία πάνω στην άλλη- δεξιότητες που μάλλον θα έμεναν ανεκμετάλλευτες αν περνούσε όλο τον ελεύθερο χρόνο του στον καναπέ.

• βελτιώνει την αυτοπεποίθηση των παιδιών
• τη συγκέντρωση
• το λεξιλόγιο
• την επικοινωνία
• τις φυσικές τους δεξιότητες 

και κρίνεται απαραίτητος ειδικά για τα παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση στη φύση ως μέρος της καθημερινότητας τους.
(ΠΗΓΗ: Liz O'Brien, “Learning outdoors: the Forest School approach”, International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, Volume 37, 2009)

Ο όρος «Σχολείο του Δάσους» επινοήθηκε από βρεφονηπιοκόμους του βρετανικού Bridgwater College, μετά από μία επίσκεψη τους στη Δανία το 1993, όπου από τη δεκαετία του '80 είχε υιοθετηθεί αυτή η παιδαγωγική μέθοδος ως λύση για την έλλειψη εσωτερικών εγκαταστάσεων για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Το 1995 ξεκίνησαν το πρώτο Σχολείο του Δάσους στο Bridgwater και μέσα στα επόμενα χρόνια η παιδαγωγική αυτή μέθοδος γνώρισε άνθηση και εξελίχθηκε, αποκτώντας νέους κανόνες και κριτήρια. Ειδικότερα, οι 6 θεμελιώδεις αρχές του περιλαμβάνουν:

✏️ Το Σχολείου του Δάσους είναι μια μακροπρόθεσμη διαδικασία, με συχνές συνεδρίες.

✏️ Πραγματοποιείται σε φυσικό περιβάλλον για να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεσμού μεταξύ των παιδιών και του της φύσης.

✏️ Στοχεύει στην προώθηση της ολιστικής ανάπτυξης, προωθώντας τη δημιουργία μαθητών με αυτοπεποίθηση, δυνατών, ανεξάρτητων και δημιουργικών.

✏️ Δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να πάρουν ρίσκα κατάλληλα για το περιβάλλον και τους εαυτούς τους.

✏️ Πραγματοποιούνται από ειδικευμένους επαγγελματίες.

✏️ Χρησιμοποιούν εύρος διαδικασιών με επίκεντρο την εκπαίδευση ώστε να δημιουργήσουν κοινότητες που μαθαίνουν και εξελίσσονται. (ΠΗΓΗ: Sue Waite, “Children Learning Outside the Classroom: From Birth to Eleven”, 2nd edition, SAGE publications)

Τα τελευταία χρόνια τα Σχολεία του Δάσους γίνονται όλο και πιο δημοφιλή και αναπτύσσονται συνεχώς, όχι μόνο στη Μεγάλη Βρετανία αλλά διεθνώς. Μάλιστα, Σχολεία του Δάσους έχουν δημιουργηθεί και στην Ελλάδα, όπου τα παιδιά πραγματοποιούν δραστηριότητες στη φύση, από ελεύθερο παιχνίδι μέχρι μάζεμα ελιών! Και φυσικά, η δυνατότητα να μεταφέρετε κι εσείς οι γονείς τη δραστηριότητες όπως αυτές του σχολείου δάσους, σε μία συνεπή συχνότητα στο πρόγραμμα του παιδιού, είναι μία δοκιμή που θα αναζωογονήσει όλη την οικογένεια!

Τα παιδιά μπορούν να έχουν κάλυψη σε απεριόριστες επισκέψεις στον παιδίατρο και διαγνωστικές εξετάσεις. Ακόμα, οι γονείς μπορείτε να είστε ήσυχοι με έναν παιδίατρο 24 ώρες το 24ώρο, κάθε μέρα για σας, στη Γραμμή Υγείας 1010, αλλά και τα ιδιόκτητα ασθενοφόρα της INTERAMERICAN στη διάθεσή σας.

Δεν είστε έτοιμοι να μιλήσετε με έναν ασφαλιστικό σύμβουλο; 

👉 Διαβάστε περισσότερα για το σύστημα υγείας “bewell” από την INTERAMERICAN!