Οι κίνδυνοι για τις καλλιέργειες από την εκδήλωση φωτιάς

Κάθε χρόνο, με την έναρξη της θερινής περιόδου, ένα απ’ τα σοβαρά προβλήματα που εμφανίζονται σε όλη την Ελλάδα, είναι οι πυρκαγιές που εκδηλώνονται σε όλη την χώρα, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές.

Πέραν της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος και των κινδύνων που θέτει για πολλές κατοικημένες περιοχές, η φωτιά είναι ταυτόχρονα και μία απ’ τις σοβαρότερες απειλές για τον αγροτικό τομέα της χώρας καθώς οι συνέπειές της αντικατοπτρίζονται σε διαφορετικά επίπεδα.

Πολύ συχνά, οι κύριες ζημίες από μια φωτιά δεν περιορίζονται μόνο στην καλλιέργεια που μπορεί να πληγεί αλλά ταυτόχρονα εξαπλώνεται στο πάγιο κεφάλαιο, τα αρδευτικά δίκτυα, τις υπάρχουσες υποδομές και σε αρκετές περιπτώσεις στο ζωικό κεφάλαιο.

Παράλληλα, τα αριθμητικά δεδομένα σχετικά με τις πυρκαγιές και την εκδήλωση φωτιάς γενικότερα μιλούν από μόνα τους ώστε να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο καταστροφικό αποτέλεσμα μπορεί να έχουν αλλά και πόσο καλά προετοιμασμένοι πρέπει να είμαστε.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων, κάθε χρόνο σε χώρες της Μεσογείου όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα καίγονται 500.000 εκτάρια δασικών εκτάσεων με μέση διάρκεια έως και 15 ώρες.

Παράλληλα στην Ελλάδα, από το 2000 έως το 2009, το 27,8% αυτών των πυρκαγιών οφείλονταν σε εμπρησμό από αμέλεια και το 19,2% σε εμπρησμό από πρόθεση. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της καταστροφής που μπορεί να προκαλέσει η εκδήλωση φωτιάς για αγροτική παραγωγή, αποτελεί το παράδειγμα του καλοκαιριού του 2015, όπου μόνο στη Νεάπολη Λακωνίας ο τραγικός απολογισμός ήταν 25.000 καμένα στρέμματα γης, μεταξύ των οποίων, 120.000 ελαιόδεντρα και 500 μελισσοσμήνη. Αντίστοιχα στη Ζάκυνθο οι αντίστοιχοι αριθμοί κυμαίνονται στα 2.000 στρέμματα καμένων αγροτοδασικών εκτάσεων και 8 στρέμματα αμιγώς δασικών εκτάσεων.

Μια ακόμα πιο πρόσφατη πυρκαγιά στα μέσα Απριλίου του 2016 στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας Λασιθίου στην Κρήτη αποτελεί ένα ακόμα δείγμα. Με βάση τις εκτιμήσεις των παραγωγικών φορέων της περιοχής σε δηλώσεις τους στον τοπικό τύπο, από την φωτιά κάηκαν πάνω από 10.000 ελαιόδεντρα και 1.000 στρέμματα θερμοκηπίων, ζώα, αγροικίες, μηχανήματα και συστήματα άρδευσης.

Επίσης, προκλήθηκαν ολικές ζημιές σε πάγιες κατασκευές με το σύνολο της φυτικής παραγωγής να έχει καταστραφεί πλήρως και το συνολικό κόστος της οικονομικής ζημίας να ξεπερνά τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα, η εκδήλωση πυρκαγιάς δεν αποτελεί κίνδυνο μόνο για τις υπαίθριες καλλιέργειες αλλά ταυτόχρονα και για πολλές κτιριακές υποδομές ή θερμοκήπια στα οποία η οικονομική ζημία είναι ακόμα μεγαλύτερη δεδομένου ότι έχει ήδη δαπανηθεί ένα σημαντικό κεφάλαιο για την κατασκευή τους.

Πριν λίγα χρόνια, η φωτιά που ξέσπασε σε θερμοκήπιο στην Καβάλα, κατέστρεψε ολοσχερώς την εγκατάσταση προκαλώντας ζημιά αξίας 100.000€, ενώ αντίστοιχες χαρακτηριστικές περιπτώσεις ολικής καταστροφής έχουν συμβεί πρόσφατα σε θερμοκήπια στη Σύρο και την Πρέβεζα.

Τέλος, σχετικά με τις αποζημιώσεις από ενδεχόμενη ζημία στην καλλιέργεια η φωτιά δεν συμπεριλαμβάνεται στους φυσικούς κινδύνους του Κανονισμού Ασφάλισης της φυτικής παραγωγής του ΕΛΓΑ, καθώς η «πυρκαγιά από ανωτέρα βία» καλύπτει μόνο το ζωικό κεφάλαιο.