Το πολυτιμότερο αγαθό μας, η υγεία μας, αξίζει την πλήρη προσοχή και φροντίδα μας, για αυτό η 7η Απριλίου, Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, αποτελεί μία καλή αφορμή για να επανεξετάσουμε και να βελτιώσουμε τον τρόπο ζωής μας, ώστε να ζήσουμε ασφαλέστερα, περισσότερο και καλύτερα.
ποιες είναι οι διαφορετικές λιποαποθήκες στο σώμα μας και τι ονομάζουμε σπλαχνικό λίπος;
για ποιους λόγους αποθηκεύεται λίπος στην κοιλιά;
πώς γίνεται η εκτίμηση του σπλαχνικού λίπους;
πώς σχετίζεται το κοιλιακό λίπος με την υγεία;
Η διατροφή μας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για την διατήρηση και προαγωγή της υγείας μας. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες τα trends στη διατροφή διαδέχονται το ένα το άλλο με ταχύτατους ρυθμούς υπάρχει μια ερώτηση που πιθανότατα είναι η πιο διαχρονική από όλες- και δεν είναι άλλη από το «Πώς θα διώξω το λίπος από την κοιλιά;». Σε συνεργασία με την Ιωάννα Παπαδοπούλου, Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, MSc, Επιστημονικός συνεργάτης Nutrimed, σας απαντάμε.
Μπορεί η ερώτηση αυτή στις περισσότερες περιπτώσεις να πηγάζει από ένα αισθητικό πρόβλημα, ωστόσο είναι σημαντικό να γνωρίζουμε όλοι μας πως το λίπος γύρω από την κοιλιά δεν επηρεάζει μόνο την εικόνα του σώματός μας, αλλά μπορεί να έχει και επικίνδυνες προεκτάσεις για την υγεία μας.
Όταν έχουμε θετικό ισοζύγιο ενέργειας- όταν, δηλαδή, οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε είναι περισσότερες από αυτές που καταναλώνουμε/”καίμε”- η περίσσεια ενέργειας αποθηκεύεται στο σώμα μας- κυρίως με τη μορφή λίπους. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζουμε πως δεν είναι όλες οι λιποαποθήκες του σώματός μας ίδιες. Έτσι, λοιπόν, το λίπος μπορεί να αποθηκευτεί:
Το παραπάνω σκίτσο μας βοηθά να διαχωρίσουμε το υποδόριο λίπος (subcutaneous fat) από το σπλαχνικό λίπος (visceral fat). Στους περισσότερους ανθρώπους περίπου το 90% του σωματικού λίπους είναι υποδόριο. Για να το εξηγήσουμε λίγο πιο απλά, όταν πιέζουμε/τσιμπάμε την κοιλιά μας ή άλλα μέρη του σώματος, όπως π.χ. τα μπράτσα, το “μαλακό” λίπος που αντιλαμβανόμαστε είναι υποδόριο.
Όσο για το σπλαχνικό λίπος (περίπου το υπόλοιπο 10%), όπως είπαμε παραπάνω, εντοπίζεται στους χώρους που περιβάλλουν τα εσωτερικά όργανα. Αποθηκεύεται επίσης στο επίπλουν (omentum), που βρίσκεται κάτω από τους μύες της κοιλιάς και καλύπτει το έντερο. Όσο το επίπλουν γεμίζει με λίπος, αυξάνεται σε πάχος και γίνεται πιο σκληρό.
Επειδή, λοιπόν, πολύ συχνά υπάρχει σύγχυση σχετικά με αυτό το θέμα, χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε πως το ορατό κοιλιακό λίπος που παρατηρούμε σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος αφορά κυρίως το υποδόριο λίπος της περιοχής και, σε μικρότερο βαθμό, το σπλαχνικό λίπος.
Η συσσώρευση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς σχετίζεται με παράγοντες όπως:
Όσον αφορά το φύλο, οι άνδρες έχουν υψηλότερη προδιάθεση για συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Αντίθετα, στις γυναίκες τα οιστρογόνα φαίνεται να λειτουργούν προστατευτικά ενάντια στο σπλαχνικό λίπος με αποτέλεσμα οι περισσότερες να εμφανίζουν τον σωματότυπο “αχλάδι” (pear shape), όπου το λίπος συσσωρεύεται στο κάτω μέρος του σώματος. Με το πέρας της ηλικίας και την έλευση της εμμηνόπαυσης (που συνοδεύεται από πτώση στα επίπεδα οιστρογόνων) σε πολλές γυναίκες η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά αυξάνεται κι έτσι περνούν σε ένα σωματότυπο “μήλο”(apple shape).
Μια αυξημένη περιφέρεια μέσης μπορεί να «χτυπήσει ένα καμπανάκι» για την υγεία μας. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το αυξημένο σπλαχνικό λίπος αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για:
καθώς και για τη συνολική θνησιμότητα.
Το πού τείνουμε να αποθηκεύουμε λίπος, όπως προαναφέραμε, εξαρτάται από τα γονίδιά μας, τις ορμόνες καθώς και την ηλικία. Επίσης φαίνεται να παίζει ρόλο το βάρος γέννησης με τα μικρότερα μωρά να προσθέτουν πιο εύκολα λίπος στην κοιλιά αργότερα στη ζωή.
Όπως είναι κατανοητό, δεν μπορούμε να αλλάξουμε το βάρος γέννησής μας ούτε έχουμε τη δυνατότητα να «συγκρατήσουμε» την εμμηνόπαυση που αναφέραμε παραπάνω. Έχουμε, ωστόσο, στη διάθεσή μας αρκετά «όπλα» στην προσπάθειά μας να ελαχιστοποιήσουμε τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους.
Τα καλά νέα είναι ότι επειδή μεταβολίζεται πιο εύκολα σε λιπαρά οξέα, ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στη δίαιτα και την άσκηση σε σύγκριση με το λίπος στους γοφούς και τους μηρούς.
Κάποιες προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν είναι:
Η ενασχόληση με κάποιου είδους άσκηση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της περιφέρειας μέσης. Ακόμα και αν δε χάσουμε βάρος, μπορούμε να επιτύχουμε αλλαγή στη σύσταση του σώματος, μειώνοντας το σπλαχνικό λίπος και αυξάνοντας παράλληλα τη μυϊκή μας μάζα. Οι μελέτες μας δείχνουν πως μπορούμε να περιορίσουμε (ή να προλάβουμε την αύξηση) του σπλαχνικού λίπους τόσο με αερόβια άσκηση (όπως γρήγορο περπάτημα) όσο και με προπόνηση ενδυνάμωσης (άσκηση με βάρη). Στόχος μας, λοιπόν, είναι να αφιερώνουμε τουλάχιστον 30 λεπτά για σωματική δραστηριότητα μέτριας έντασης τις περισσότερες μέρες π.χ. γρήγορο περπάτημα ή ποδήλατο με χαλαρό ρυθμό.
Υιοθετούμε στην καθημερινή μας ζωή διατροφικές συνήθειες που θα μας βοηθήσουν να αποκτήσουμε ή/και να διατηρήσουμε ένα υγιές σωματικό βάρος.
Mάθετε τα πάντα για την ισορροπημένη διατροφή, ανακαλύψτε διατροφικές συμβουλές και επιλέξτε τα κατάλληλα τρόφιμα, διαβάζοντας περισσότερα άρθρα, σε συνεργασία με τη Nutrimed.
Ανάμεσα στις πολλές αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία μας είναι και η σχέση του με την εναπόθεση λίπους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι καπνιστές έχουν αυξημένες πιθανότητες να αποθηκεύουν λίπος στην κοιλιά παρά στους γοφούς ή τους μηρούς.
Σύμφωνα με μια μελέτη που διήρκησε 5 χρόνια, οι ενήλικες κάτω των 40 ετών με 5 ή λιγότερες ώρες νυχτερινού ύπνου συσσώρευσαν σημαντικά περισσότερο σπλαχνικό λίπος. Ούτε, όμως, ο υπερβολικός ύπνος φαίνεται να είναι καλή ιδέα, καθώς οι νεαροί ενήλικες που κοιμόντουσαν περισσότερες από οκτώ ώρες πρόσθεσαν επίσης σπλαχνικό λίπος (η συσχέτιση αυτή δεν παρατηρήθηκε σε άτομα άνω των 40 ετών).
Κλείνοντας, λοιπόν, μπορεί το κοιλιακό -και ειδικότερα το σπλαχνικό- λίπος να αποτελούν συχνά μια «κρυφή απειλή», όμως η σωστή διάγνωση με τη βοήθεια ενός επαγγελματία και η υιοθέτηση υγιεινών καθημερινών συνηθειών μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της κεντρικής παχυσαρκίας. Έτσι, με την ισορροπημένη διατροφή μπορείτε να χτίσετε μία καλύτερη ζωή στο παρόν και στο μέλλον!
Με το ολοκληρωμένο Σύστημα Υγείας Bewell της Interamerican, έχετε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα υγείας που προσαρμόζεται κάθε στιγμή στις πραγματικές ανάγκες σας και στις δυνατότητες του προϋπολογισμού σας.
Έχοντας ένα πρόγραμμα υγείας της Interamerican, απολαμβάνετε ένα σύνολο αποκλειστικών προϊόντων, υπηρεσιών και προνομίων για την καλή υγεία σας. Μεταξύ αυτών, έχετε πρόσβαση σε έγκυρη πληροφόρηση και πρακτικά εργαλείαπου σας βοηθούν να εντάξετε τη σωστή διατροφή, εύκολα και ευχάριστα στη ζωή σας αλλά και σε αυτή των αγαπημένων σας.