21 πράγματα που δεν γνωρίζατε για τη yoga

Εδώ και πέντε περίπου χρόνια γιορτάζουμε την 21η Ιουνίου ως τη Παγκόσμια Ημέρα Yoga. Ήταν 11 Δεκεμβρίου του 2014 όταν το Γενικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών πήρε αυτή την απόφαση αναγνωρίζοντας την αξία αυτού του φιλοσοφικού αυτού συστήματος, το οποίο έχει μπει στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων μέσω της σωματικής πρακτικής, μιας και για εμάς, τους δυτικούς, η yoga είναι πάνω απ' όλα μια μέθοδος ορθοσωμίας και συνειδητής αναπνοής.

Αν και η yoga είναι ένα "δέντρο" που φύτρωσε και μεγάλωσε στην Ινδία πριν από 3700 χρόνια (φανταστείτε πως προϋπήρχε του βουδισμού και του ινδουισμού), μόλις τον προηγούμενο αιώνα έγινε γνωστή στη δύση μέσω δύο δασκάλων, του σουάμι Βιβεκάναντα και του Παραμαχάνσα Γιαογκανάντα, που πολύ πιθανό να έχετε ακούσεις μιας και έγραψε το πολυδιαβασμένο βιβλίο "Η Αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι". Και οι δύο αυτοί γκουρού ταξίδεψαν και δίδαξαν στις ΗΠΑ την πνευματική πλευρά της yoga, παρά την σωματική. Οι δάσκαλοι που άλλαξαν το ρου της σωματικής yoga τον εικοστό αιώνα ήταν ο Σιβανάντα Σαράσβατι και ο Τιρομουλάι Κρισναματσάρυα. Ο δεύτερος μάλιστα είχε δύο σπουδαίους μαθητές, που όσοι έχουν ρίξει ιδρώτα πάνω στο στρωματάκι τους σίγουρα έχουν ακούσει: τους Ιγυένγκαρ και Παττάμπι Τζόις - θεμελιωτές δύο πασίγνωστων πλέον συστημάτων, της Iyengar Yoga και της Ashtanga Yoga αντιστοίχως.

Αρκετά όμως με τα μαθήματα ιστορίας, πάμε να δούμε 21 fun facts για τη yoga, που θα σας κάνουν να πείτε "μμμμ, αυτό δεν το ήξερα!".

#1. Νομίζατε πως yoga έκαναν ανέκαθεν μόνο οι γυναίκες; Και όμως θα εκπλαγείτε αν μάθετε πως για πολλούς αιώνες η γιόγκα ήταν μόνο για άντρες και πως ο δάσκαλος Σρι Ραμακρίσνα (1836-1886), τον οποίο μελετούσε και ο Καζαντζάκης, άνοιξε πρώτος την πόρτα και κάλεσε τις γυναίκες στον ασκητισμό και την πνευματικότητα της yoga.

#2. H yoga μπορεί να γεννήθηκε και να άνθισε στην Ινδία, παρόλα αυτά σύμφωνα με το Eventbrite - τη μεγαλύτερη πλατφόρμα για events παγκοσμίως - η πρωτεύουσα της yoga είναι το Λονδίνο, το οποίο μέσα στο 2018 φιλοξένησε πάνω από 2000 εκδηλώσεις σχετικά με τη yoga. Δεύτερη πόλη βγήκε η Νέα Υόρκη με 1.100 εκδηλώσεις και τρίτη το Λος Άντζελες με 700.

#3. Τα πιο γνωστά συστήματα yoga μεταξύ άλλων είναι η Ιγιέρνκαρ, η Αστάνγκα, η Βίνι, η Κουνταλίνι, η Γιν, η Βινιάσα, η Ανουσάρα, η Τζιβαμούκτι, η Restorative, η Μπίκραμ και η Πάουερ. Πλέον προσθέστε σε αυτή τη λίστα, τη doga (όπου οι yogis εκτελούν στάσεις της hatha yoga, ενώ κάνουν μασάζ στο σκύλο τους, τη voga (όπου συνδυάζει yoga + vogueing) και φυσικά τη goat yoga, στην οποία κάνει yoga κανείς μαζί με χαρούμενες μικρές κατσικούλες που τρέχουν δίπλα του και ανεβαίνουν πάνω του. Όχι, δεν αστειευόμαστε.

#4. Μία από τις πιο γνωστές χειρονομίες (μούντρας στα σανσκριτικά) στη yoga είναι να ενώνουμε το δείκτη με τον αντίχειρα, η λεγόμενη Τζνάνα μούντρα για τους γνώστες. Αυτό το οποίο συμβολίζει είναι η σύνδεση της ατομική συνείδησης (ο δείκτης) με τη συμπαντική συνείδηση (αντίχειρας). Ή/και διαφορετικά το παρεμβατικό Εγώ (δείκτης) υποκλίνεται στη δεκτική Ολότητα (αντίχειρας). Και αυτό γίνεται υπερβαίνοντας τρεις καταστάσεις (γι αυτό και υπάρχουν τρία δάχτυλα ανοιχτά), την υπερδραστηριότητα, την ισορροπία και την αδράνεια.

#5. Η πιο γνωστή λέξη της yoga, είναι η λέξη ΩΜ. Στην ουσία αυτή η λέξη αποτελείται από τρία γράμματα. Το Α, το U και το Μ. Το Ωμ, δηλαδή, ακούγεται κάπως σαν Α-ΟΥ- Μ (με το Α ίσα ίσα να ακούγεται και του ΟΥ να ακούγεται περισσότερο σαν Ω). Το Α συμβολίζει την κατάσταση, όπου συνειδησιακά βιώνουμε την εγρήγορση, το ΟΥ συμβολίζει την κατάσταση, όπου συνειδησιακά βιώνουμε τον ονειρόκοσμο και το Μ συμβολίζει τον βαθύ ύπνο χωρίς όνειρα, όπου δεν έχουμε συνείδηση του “εγώ”. Το Ωμ κατά κάποιο τρόπο είναι η παράλληλη σύνδεση αλλά και η υπέρβαση των αυτών συνειδησιακών καταστάσεων (εγρήγορση – όνειρο – ύπνος), που οδηγεί στην τέταρτη κατάσταση, στη φωτισμένη συνειδητότητα του επιτυχημένου διαλογισμού. Σύμφωνα με την παράδοση των Βέδων (ιεροί ύμνοι – αρχαιότερες και σημαντικότερες γραφές του Ινδουισμού) το Ωμ ήταν ο πρώτος ήχος, η πρώτη δόνηση, που έφερε την εμφάνισή του εκδηλωμένου σύμπαντος.

#6. To πιο διάσημο sequence στάσεων στη yoga είναι ο Χαιρετισμός στον Ήλιο. Και αν πιστεύατε πως υπάρχει μόνο ένας χαιρετισμός γελιέστε. Το κάθε σύστημα της yoga έχει και το δικό του χαιρετισμό, άρα μιλάμε για δεκάδες ή καλύτερα εκατοντάδες διαφορετικούς χαιρετισμούς. Οι μεγάλοι δάσκαλοι υποστηρίζουν πως 12 χαιρετισμοί στον ήλιο την ημέρα αρκούν για να έχεις ένα καλοστεκούμενο και υπερήφανο σώμα. Στο Χαιρετισμό στον Ήλιο κάθε στάση να είναι συγχρονισμένη με την αναπνοή σου. Με την κάθε σου εισπνοή και εκπνοή. Μία χρήσιμη συμβουλή είναι πως αν έχετε ευαίσθητη μέση, είναι ωφέλιμο τα γόνατά να παραμένουν ελαφρώς λυγισμένα στις όρθιες στάσεις. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τουβλάκια αν τα χέρια σας δεν φθάνουν κάτω.

#7. Η πιο θεραπευτική στάση της yoga είναι η Savasana ή (στα ελληνικά) η στάση του πτώματος. Πρόκειται για μία από τις πιο χαλαρωτικές στάσεις της yoga ή, για να είμαστε σωστοί, είναι Η ΠΙΟ χαλαρωτική. Κάνοντάς τη, το σώμα αναζωογονείται και η πίεση πέφτει, ενώ μελέτες έχουν δείξει πως θεραπεύει από ημικρανίες και πονοκεφάλους καθώς και ότι οδηγεί στον αναζωογονητικό αυτόν ύπνο χωρίς όνειρα και ηρεμεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Πώς γίνεται; Απλά ξαπλώνουμε ανάσκελα και χαλαρώνουμε όλο το σώμα με κλειστά μάτια.

#8. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι γυναίκες συσσωρεύουν όλη την ένταση της ημέρας στα ισχία τους. Είτε πρόκειται για ένα τραυματικό γεγονός, είτε για πολλά μικρά γεγονότα, τα συναισθήματα του φόβου, του άγχους και της θλίψης. Αυτά αποθηκεύονται στα ισχία μέχρι να τα φέρουμε στην επιφάνεια και να επιτρέψουμε την απελευθέρωση τους.  Δύο στάσεις της yoga που είναι ιδανικές για να ξεφορτωθούμε αυτό το λεγόμενο συναισθηματικό φορτίο από τα ισχία μας είναι η στάση του περιστεριού και η στάση της σελήνης.

#9. Η στήριξη στο κεφάλι (γνώστη και ως sirsasana) μπορεί να φαίνεται κάτι σαν βασανιστήριο για όσους είναι έξω από το χορό της yoga, όμως αν γίνει σωστά και κατακτηθεί έχει πάρα πολλά οφέλη. Δυναμώνουν οι μύες στους βραχίονες, στους ώμους, στην πλάτη και στην κοιλιά. Αυξάνει τη χωριτικότητα των πνευμόνων. Διευκολύνει την λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ξεκουράζει την καρδιά και τα πόδια. Βοηθά στην αντιμετώπιση φλεβίτιδας και κιρσών. Τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει την περιεκτικότητα σε αιμοσφαιρίνη. Είναι αντιγηραντική. Βελτιώνει τη μνήμη. Βοηθά στην αντιμετώπισης της αϋπνίας. Ενισχύει την αίσθηση της ισορροπίας. Δίνει διαύγεια και αταραξία στο νου.

#10. Πολλοί θεωρούν πως αν σε πονάει η μέση σου καλύτερα να μην κάνεις yoga. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η yoga βοηθά στο να καταπολεμήσεις και να μαλακώσεις τους πόνους της μέσης. Αρκεί βέβαια να ακούμε το σώμα μας και να μην υπερβαίνουμε τα όριά του. Δοκιμάστε τις παρακάτω στάσεις της yoga από ένα έως τρία λεπτά: στάση του παιδιού, στροφή κορμού στο δάπεδο, η στάση της γάτας, ο κάτω σκύλος με λυγισμένα τα γόνατα, η στάση του χαρούμενου μωρού.

#11. Η yoga σταματά το χρόνο! Ή για να μιλάμε ορθά, μπορεί να κάνει τη γήρανση να μειώσει ελαφρώς ταχύτητα και τα σημάδια της ωρίμανσής μας να φανούν αργότερα. Οι στάσεις, οι οποίες βοηθούν σε αυτό είναι απλές! Γι αυτό εντάξτε στη ρουτίνα σας τη Sarvangasana, όπου με αυτή τη στάση αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και στο πρόσωπο, και βοηθά στο να αποκτήσουμε μία λαμπερή επιδερμίδα. Τη Halasana, που βελτιώνει την ελαστικότητα του σώματος και είναι μία από τις καλύτερες στάσεις που μειώνουν το σωματικό λίπος και τη Uttanasana, που αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος στο κεφάλι.

#12. Σύμφωνα με έρευνα, που έγινε στην Ινδία και στην οποία συμμετείχαν 72 ασθενείς με ημικρανίες που έκαναν θεραπευτική yoga για 3 μήνες, η yoga είναι “φάρμακο” μιας και η συχνότητα των πονοκεφάλων τους μειώθηκε αισθητά. Μία εξαιρετική στάση για να σταματήσει και η δική μας ημικρανία είναι η στάση της καθιστής τσιμπίδας. Αν σας δυσκολεύει, μη διστάσετε να την κάνετε χρησιμοποιώντας ιμάντα.

#13. Στη yoga μαθαίνουμε να ελέγχουμε την αναπνοή μας και αυτό ονομάζεται Πραναγυάμα. Συγκεκριμένα Πραναγυάμα είναι ο έλεγχος (γυάμα) και η επέκταση (αγυάμα) της βιοενέργειας (πράνα) με εργαλείο την παρέμβαση στο ρυθμό και τις φάσεις του κύκλου της αναπνοής. 

#14. Η πρακτική των τεχνικών της πραναγυάμα πρέπει να γίνεται χωριστά από την πρακτική των στάσεων. Αν πρέπει οπωσδήποτε κάποιος να τα συνδυάσει, είναι προτιμότερο οι τεχνικές  να γίνουν μετά τις στάσεις και πριν τον διαλογισμό ή τη βαθιά χαλάρωση. 

#15. Κατάλληλες στάσεις για πραναγυάμα είναι οι καθιστές σταθερές στάσεις που προορίζονται για διαλογισμό, όπως είναι ο Λωτός, ο Κερυαυνός, ο Ήρωας, η στάση Ωκλαδόν, η Siddhasana. 

#16. Υπάρχουν δύο αναπνοές οι οποίες είναι δροσιστικές και που χρησιμοποιούνται μόνο όταν είναι απαραίτητο να εισάγουμε ψύχος, προκειμένου να επιφέρουμε ηρεμία ή δροσιά. Λέγονται Sitali και Sitkari. H Sitkari είναι ελαφρώς πιο εύκολη και γίνεται ως εξής: καθόμαστε σε μία αναπαυτική θέση. Τοποθετούμε την άκρης της γλώσσας στον ουρανίσκο και ανοίγουμε τα χείλη κρατώντας τα δόντια μας κλειστά. Εισπνέουμε ανάμεσα από τα δόντια κρατώντας κλειστά τα σαγόνια ώστε ο εισερχόμενος αέρας να υγραίνεται και να φιλτράρεται. Εισπνέουμε μετρώντας μέχρι το 5, κλείνουμε τα χείλη και κρατάμε την αναπνοή χωρίς να πιεζόμαστε για 5 ακόμα χρόνους. Εκπνέουμε από τα ρουθούνια αργά μετρώντας πάλι ως το 5. Επαναλαμβάνουμε από 3 έως 6 κύκλους. 

#17. Μία εύκολη αναπνοή που μπορούμε όλοι μας να εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας είναι η περιπατητική αναπνοή. Πώς την κάνουμε; Καθώς περπατάμε κάπου ήσυχα, συντονίζουμε τους κύκλους της αναπνοής με κατανομή συγκεκριμένου αριθμού βημάτων. Η εισπνοή μπορεί να διαρκεί έξι βήματα, το κράτημα της αναπνοής 12 βήματα, η εκπνοή πάλι έξη βήματα. Η αναλογία είναι δηλαδή 1:2:1. 

#18. Αν είχατε την απορία γιατί εισπνέουμε μόνο από τα ρουθούνια κατά της διάρκεια της yoga, είναι γιατί έτσι ο αέρας φιλτράρεται και καθαρίζεται, θερμαίνεται και υγραίνεται και καταλήγει με μία πιο φιλική μορφή στις ευαίσθητες πνευμονικές κυψελίδες. 

#19. Σύμφωνα με τους δασκάλους της yoga, το γέλιο, το χασμουρητό, ο αναστεναγμός, η κραυγή είναι αναπνευστικές εκδηλώσεις που δημιουργούν διόδους είτε για να αποβληθεί η συναισθηματική φόρτιση, είτε για να συνδεθούμε με τον πυρήνα μας ώστε να αντλήσουμε επιπλέον ενέργεια για να αντιμετωπίσουμε μία έντονη κατάσταση. Για όσους δεν γνωρίζουν ο πυρήνας του σώματός μας εντοπίζεται 5-7 δάκτυλα κάτω από τον ομφαλό μας. 

#20. Υπάρχει μία αναπνοή που θεωρείται καθαρισμός για το σώμα και το μυαλό και ονομάζεται kapalabhati kriya. Φανταζόμαστε πως υπάρχει μπροστά από τη μύτη μας η φλόγα ενός κεριού. Με κάθε εκπνοή προσπαθούμε να σβήσουμε τη φλόγα φυσώντας δυναμικά από τα ρουθούνια με έντονη κίνηση του διαφράγματος και έντονη απώθηση του αέρα. Η εισπνοή γίνεται σχεδόν αυτόματα.

Καλούς Χαιρετισμούς 😊